تحلیل تطبیقی پروژه‌های آینده‌نگاری حکومت الکترونیکی در جهان به منظور الگوبرداری برای ایران

هدف: آینده‎نگاری دولت الکترونیکی در ایران هنوز انجام نشده و در سطح جهان نیز مدل مشخصی برای آن وجود ندارد. هدف محققان از اجرای این پژوهش، ارائه چارچوب آینده‌نگاری دولت الکترونیکی است. روش: پژوهش بر مبنای تحلیل تطبیقی و ترازیابی تجربه‎های جهانی به اجرا درآمد. با مرور مطالعات انجام شده در دهه اخیر، 18 پروژه آینده‎نگاری دولت الکترونیکی شناسایی شد. این پروژه‎ها با هشت شاخص، شامل روش‎ها، سطح پروژه، پشتیبانان، مشارکت‎کنندگان، اهداف پروژه، عوامل تأثیرگذار، عدم قطعیت‎ها و خروجی‎ها و نتایج، استخراج و تحلیل شدند. به کمک روش آنتروپی شانون به بررسی پشتیبانی کمی پژوهش‎ها و پروژه‎های گذشته از مؤلفه‎های هر یک از این شاخص‎ها پرداخته شده است. یافته‎ها: برای پروژه‎های حکومت الکترونیکی، افق زمانی کمتر از 10 سال مناسب است و سطح آینده‎نگاری ملی، بهترین پشتیبان برای اجرای این پروژه‎ دولت محسوب می‎شود. همچنین تعداد مشارکت‎کنندگان مناسب برای این پروژه، بین 51 تا 200 نفر است. روش پانل خبرگان، سناریونگاری و نقشه راه مناسب‎ترین روش‎ها هستند. مهم‎ترین عوامل تأثیرگذار بر اجرای این پروژه، عوامل فرهنگی ـ اجتماعی شناخته شدند و تدوین سناریو و ارائه چشم‌انداز مهم‎ترین خروجی‎ها بودند. نتیجه‎گیری: پیاده‎سازی پروژه‎های دولت الکترونیکی، به طرح آینده‎نگارانه و مبتنی بر اجماع ذی‎نفعان نیاز دارد. برای اجرای این پروژه، تجربه‎های جمع‎بندی شده سایر کشورها در این مقاله، راه‎گشایی برای سیاست‎گذاران و برنامه‎ریزان در ایران است.